Miroljub Ivanović, Uglješa Ivanović

Osnovni cilj u ovoj transverzalnoj studiji je ispitivanje razlike u konstruktima kvaliteta života i motivacije za treningom kod adolescenata i adolescentkinja prosečne i suvišne telesne mase. Uzorak je obuhvatio učenike valjevskih srednjih škola (N = 337). Prosečna starost ispitanika iznosila je M = 16.53 godine (SD = .38). Primenjena su dva merna instrumenta: upitnik motivacije za trening (EMI-2) i upitnik kvaliteta života za decu i adolescente (TKQ). Nalazi Kronbahovog α koeficijenta sugerisali su da primenjeni upitnici imaju zadovoljavajuće pouzdanosti tipa interne konzistencije, te da se validno mogu koristiti za procenu adolescentske populacije i u Republici Srbiji. Rezultati su pokazali da motivaciju za trening adolescenata čine unutrašnji i spoljašnji motivi, pri čemu mladići u odnosu na devojke povoljnije percipiraju kvalitet života. Utvrđene statistički značajne polne razlike, tj. viši stepen evaluacije konstrukta TKQ kod adolescenata, u poređenju sa adolescentkinjama su posledica znatnijeg doživljavanja fizičkog blagostanja, prijatnih osećanja i raspoloženja, dobre porodične i socijalne sredine, kao i izvodljivosti programiranja i njihovog sprovođenja slobodnog vremena. Istovremeno ispitanicima sa prosečnom telesnom masom više prija percepcija sopstvene fizičke aktivnosti i zdravlja nego njihovim vršnjacima sa suvišnom TM. Fizičko vežbanje ispitanika s obzirom na pol više podstiču varijable uživanje, izazov, takmičenje, snaga i izdržljivost, te socijalni faktori (pripadnost grupi, pritisak i priznanje), u odnosu na ispitanice, koje su spremnije da treniraju radi kontrole telesne mase. Rezultati Man-Vitnijevog U neparametrijskog testa ukazali su na relevantne polne razlike: adolescenti sa prosečnom telesnom masom u većem stepenu nego vršnjaci sa suvišnom telesnom masom na trening podstiče varijabla uživanje u aktivnosti, dok sa druge strane adolescente sa prekomernom telesnom masom značajnije stimuliše verovatnoća njene regulacije (p ≤ .01). U radu se raspravlja o praktičnim implikacijama ovih rezultata na stvaranju motivacije za vežbanjem i kvalitetom života kod mladih oba pola, sa normalnom i prekomernom TM u doba adolescencije.

Keywords: motivi, adolescencija, indeks telesne mase, fizičko vežbanje, raspoloženje i emocije

Preuzmi PDF: 01 Ivanovic SRPSKI